Vooraleer je start met de opmaak van het aanplantingsplan, moet je ook nadenken over de functies die het bos allemaal moet vervullen. Afhankelijk van welke functies (ecologische, economische of recreatieve) meer of minder aandacht krijgen, zal de nadruk bijvoorbeeld meer liggen op bijvoorbeeld bosranden en inheemse boomsoorten, snelgroeiende houtsoorten of de paden en infoborden. In bosrevue 37 verscheen een artikelenreeks over ecologische bosuitbreiding op landbouwgronden.
Een zeer belangrijk aandachtspunt bij de vervulling van al deze functies is de schaal van het bos. In een groot boscomplex van verschillende honderden of duizenden hectares is het een optie om met zonering te werken en voor bepaalde stukken (of nieuwe aanplantingen) te kiezen om de nadruk veel meer op één functie te leggen en elders op een andere. In Vlaanderen is de schaal van onze bossen echter meestal te beperkt om met zonering te werken en is het aangewezen om overal aandacht te besteden aan de verschillende functies.
Zeer praktisch zal je als bosuitbreider ook bij de aanvraag van overheidssubsidies bij het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB)(ten minste drie maanden voor de aanplanting), ook een gedetailleerd aanplantingsplan moeten kunnen voorleggen. Net als bij de aanvraag van de verschillende vergunningen.
In het aanplantingsplan leg je ook vast waar je welke boomsoorten zal planten. Naast de hierboven beschreven overwegingen is ook de bodem van zeer groot belang bij de boomsoortenkeuze. Voor iedere boomsoort bestaat een ideale standplaats. Sommige bomen zijn kieskeuriger dan andere. Let er op dat je een boom die geen zeer vochtige gronden verdraagt, niet met zijn voeten in het water plant en een die enkel op rijkere gronden groeit niet in een droge, arme zandgrond plant. Ook niet alle bomen verdragen schaduw. De bomenwijzer is een zeer goede tool om je te helpen bij een boomsoortenkeuze. Naast deze keuze moet je echter ook nog bepalen in welk plantverband (afstand tussen de bomen onderling) je de bomen zal planten, welke soorten je bij elkaar kan planten, of je die individueel of groepsgewijs plant, gebruik van autochtoon plantsoen... Dergelijke keuzes zijn eerder werk voor mensen die vertrouwd zijn met bosaanleg (bijvoorbeeld BOS+ of de bosgroepen).
Naast aanplanting kan je ook kiezen voor spontane verbossing. Deze meer natuurlijke manier van bosuitbreiding wordt niet zoveel toegepast in Vlaanderen. In deze bosrevue-artikels vind je meer info over spontane verbossing: Spontane verbossing versus bosaanplanting - Vergelijking van de vegetatiestructuur en -soortensamenstelling; Bosaanplanting of spontane verbossing? - Aanbevelingen voor het beleid en het beheer
Bomen leven tientallen tot honderden jaren, tijdens de aanplanting bepaal je dus eigenlijk de toekomst van het bos voor een zeer lange tijd. Bovendien vraagt de maatschappij in ons dichtbevolkte Vlaanderen heel wat van bossen, ze moeten aan allerlei functies voldoen. Ten slotte is bosaanplanting niet gratis en vraagt het een investering. Allemaal redenen om dus niet te licht te gaan over de aanpak bij de aanplanting van een nieuw bos. In deze sectie beschrijven we summier enkele noodzakelijke stappen. Uitgebreide informatie kan je vinden in enkele vademeca en bosrevue-artikels (in de tekst zijn links aangebracht). In bosrevue 8 verscheen een overzichtsartikel over de aanleg van nieuwe bossen.