Dorpen lijden onder versnippering en ruimtelijke wanorde: de sociale cohesie verdwijnt, er is vergrijzing en ontgroening, de voorzieningen (zoals publiek transport) gaan achteruit. Dorpen worden met andere woorden 'slaapdorpen', de steenwegen worden volgebouwd, maar van een dorpsidentiteit en -vitaliteit is er geen sprake meer. Maar er zijn oplossingen mogelijk.

Kernversterking wordt het credo de volgende jaren. Dat wil zeggen dat dorpskernen compacter worden en mensen dichter bij elkaar gaan wonen. Klinkt dat als een achteruitgang of een toegeving? Dat mag zeker niet het geval zijn.

De voordelen van kernversterking van het platteland wegen op tegen kleinere privéwoonsten en -tuinen:

• minder CO2
• minder file
• minder vrij stof in de lucht
• goedkopere diensten zoals post en zorg aan huis
• goedkopere infrastructuur zoals rioleringen en andere nutsleidingen
• goedkopere logistiek voor ondernemingen
• lager energieverbruik door compactere wooneenheden die dichter bij elkaar liggen
• oplossingen voor zorg, vereenzaming, wisselende gezinssamenstelling door andere woonvormen
• meer groen en open ruimte die nodig is voor waterhuishouding, biodiversiteit en ontspanning

Parallel met de verdichting van woonkernen moeten overheden op verschillende niveaus dus engagementen opnemen, bijvoorbeeld rond de uitbreiding van natuur en ontspanningsmogelijkheden in de buurt van dorpskernen, maar ook rond mobiliteit en een wetgeving die nieuwe woonvormen mogelijk maakt. Als aan deze voorwaarden voldaan wordt, betekent kernversterking geen toegeving, maar zullen dorpen en hun herstelde landelijke omgeving net levendiger, gezelliger en aangenamer worden om te wonen. 

Bron: Leo Van Broeck: Expertenadvies sensibilisering bouwcultuur en ruimtelijk rendement