Gisteren is de eerste bres geslagen in de 36-meter hoge Vezins-dam in het Franse Normandië. Milieuorganisaties noemen de afbraak een historisch moment voor de Europese rivieren.

Eind 2017 ging de Franse regering akkoord om de 36 meter hoge Vezins en de 15 meter hoge 'La Roche qui boit'-dam op de rivier de Sélune in Normandië te verwijderen.

“De ontmanteling van deze oude dammen na bijna honderd jaar waterkrachtproductie is een mijlpaal in Europa's houding ten aanzien van zijn rivieren en energieproductie”, zei Roberto Epple, oprichter van het European Rivers Network (ERN) daar toen over.

Baai van Mont-Saint-Michel

Met het verdwijnen van de dammen zal de Sélune over de volledige afstand van 90 kilometer weer vrij stromen, waardoor vissen opnieuw kunnen migreren en de biodiversiteit van de rivier zal toenemen. Onder meer de migraties van wilde zalm en paling worden al tientallen jaren door de dammen geblokkeerd.

Het damverwijderingsproject - het grootste tot nu toe in Europa - wordt gezien als een belangrijke stap om het leven terug te brengen naar de rivier en naar de beroemde Baai van de Mont-Saint-Michel, Unesco Werelderfgoed en een van de belangrijkste toeristische attracties in Frankrijk en Europa.

Zalmen

“De start van de afbraak van de Vezins-dam is een sterk signaal dat aangeeft dat Europa een andere houding wil aannemen. In plaats van dammen bij te bouwen, werken landen aan gezonde rivieren waar de biodiversiteit weer kan toenemen”, zegt Roberto Epple in een persbericht van WWF. “De natuur kan zich razendsnel herstellen als dammen weer worden weggehaald.

“Ik kijk ernaar uit om terug zalmen te zien zwemmen in de Sélune, een beeld dat we hier niet meer hebben gezien sinds mijn grootouders nog jong waren.”

2027

Onder de EU-waterwetgeving, de zogenaamde Water Framework Directive (WFD), zijn de Europese lidstaten verplicht om hun rivieren te herstellen zodat ze ten laatste in 2027 terug een “goede ecologische status” genieten.

Artificiële barrières (dammen) vormen de grootste bedreiging voor rivieren. Dammen veranderen het ecosysteem in rivieren, ze stoppen de doorstroming van sedimenten en de migratie van vissen. Omdat migratie een belangrijk onderdeel is van de levenscyclus van sommige vissen, leidt dit tot een afname van inheemse vissoorten.

Een recente studie in Nature toonde aan dat nog slechts een derde van Europa’s rivieren vrijelijk stroomt.

Dammen en stuwmeren in rivieren verminderden de ecosysteemdiensten die deze waterlopen aan mens en milieu verschaffen aanzienlijk.

Bron: IPS